Ավատատիրությունը Հայաստանում հասարակական եւ քաղաքական կազմակերպման համակարգ էր, որը ծագում էր նախարական համակարգից, որը արսաչիդների դինաստիայի օրոք թագավորական իշխանության մաս էր կազմում: Հայաստանում ավատատիրությունը կամ ֆեուդալիսմը հաստատվել է Արսակիդի դինաստիայի անկումից հետո 428 թվականին եւ տևել մինչև11-րդ դարը: Ավատատիրությունը Հայաստանում բնորոշվում էր մի քանի անկախ թագավորությունների եւ իշխանապետությունների գոյությունով, որոնցից յուրաքանչյուրն իր ֆեոդալական հիերարխիաներով։ Այն բաժանված էր խավերի ամենաբարձր խավը ղեկավարներն էին, որից հետո Բդեշխները և ավելի ցածր խավերը։

Հողատիրության ձևերը

Ավատատիրության ժամանակ սկսեցին օգտագործվել առաջին մետաղադրամները։Մերձավոր Արևելքի պատմության մեջ 3-5-րդ դարերը հեղաշրջիչ փոփոխությունների ժամանակաշրջան էին։Ավատատերերը բաժանվում էին 2 խմբի ազատների և անազատների։Այդ ժամանակ անկում էր ապրում հելլենիստական մշակույթը, որը փոխարինվում էր քրիստոնեական մշակույթով։Երբ Հայաստանում քրիստոնեությունը դարձավ պետական կրոն, կարևոր վերափոխություններ կատարվեցին ոչ միայն կրոնի ու պետական կառուցվածքի մեջ, այլև տնտեսության ու մշակույթի ոլորտներում։